Odszkodowania

Badania geotechniczne a odszkodowanie

Odszkodowanie za wykonanie badań geotechnicznych przysługuje tylko w sytuacji, gdy nie ma możliwości przywrócenia nieruchomości do stanu sprzed wykonania badania.

  • Jeżeli nie ma możliwości przywrócenia nieruchomości do stanu sprzed wykonania badania, wówczas przysługuje odszkodowanie.
  • Kwestie odszkodowania za ewentualnie wyrządzone szkody, najlepiej najpierw wyjaśnić z wykonawcą prac geotechnicznych, jest to najszybszy sposób.
  • W przypadku braku porozumienia z wykonawcą robót, to wojewoda po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, wyda decyzję w zakresie zasadności roszczenia i nakazania Inwestorowi wypłaty odszkodowania.
  • Zasądzone odszkodowanie wypłacane jest w ciągu 14 dni od dnia w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna. Uzyskanie ostateczności przez decyzję wojewody następuje co do zasady po upływie 14 dni od dnia otrzymania decyzji przez wszystkie strony, tj. właścicieli / użytkowników wieczystych nieruchomości i Inwestora.
  • Odszkodowania wypłaci Inwestor, czyli spółka PERN S.A.
  • Od decyzji ustalającej odszkodowanie przysługuje odwołanie, co do zasady w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie.

Etap budowy rurociągu a odszkodowanie

Zgodnie z przepisami prawa odszkodowanie otrzymają wszyscy właściciele/użytkownicy wieczyści nieruchomości (działek/gruntów), na których zostanie wybudowany rurociąg.

Przewidziano dwa rodzaje odszkodowań w związku z wybudowaniem rurociągu:

  • za ograniczenia dotychczasowego korzystania z nieruchomości (np. ustanowieniem strefy kontrolowanej rurociągu; zajęcie nieruchomości na okres budowy oraz za szkody rolnicze lub inne, które powstaną w trakcie budowy rurociągu);
  • za wywłaszczenie oraz za skutki powstałe w związku z wywłaszczeniem (np. wygaśnięcie służebności).

Organem uprawnionym do wydania decyzji o wysokości odszkodowań jest właściwy miejscowo wojewoda (pomorski, kujawsko-pomorski lub mazowiecki).

Poniżej znajduje się schemat z przypisaniem danego Wojewody do poszczególnych gmin:

Odszkodowanie za ograniczenia dotychczasowego korzystania z nieruchomości:

  • Postępowanie w przypadku odszkodowań za ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości będzie wszczęte przez Wojewodę z urzędu w momencie zakończenia budowy rurociągu. To oznacza, że właściciel/użytkownik wieczysty nieruchomości nie musi składać żadnych wniosków, aby otrzymać odszkodowanie.
  • Właściciel/użytkownik wieczysty nieruchomości zostanie zawiadomiony przez właściwego Wojewodę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania.
  • Decyzje o przyznaniu odszkodowań wydaje właściwy Wojewoda na podstawie operatu szacunkowego (wyceny) sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego.
  • Właściwy Wojewoda otrzyma także od Inwestora protokoły wejściowe i protokoły końcowe z opisem nieruchomości oraz  rodzajem powstałych szkód dla konkretnej działki/gruncie.
  • Właściciel/użytkownik wieczysty będzie mógł zapoznać  się z dokumentacją zgromadzoną w sprawie, w tym z operatem szacunkowym.
  • Zasądzone odszkodowanie wypłacane jest w ciągu 14 dni od dnia w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna. Uzyskanie ostateczności przez decyzję wojewody następuje po upływie 14 dni od dnia otrzymania decyzji przez wszystkie strony, tj. właścicieli/użytkowników wieczystych nieruchomości i Inwestora.
  • Odszkodowania wypłaci Inwestor, czyli spółka PERN S.A.
  • Od decyzji ustalającej odszkodowanie przysługuje odwołanie, co do zasady w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie.

Poniżej znajduje się uproszczony schemat powyższej procedury:

Odszkodowanie za wywłaszczenie oraz za skutki powstałe w związku z wywłaszczeniem:

  • W ciągu dwóch miesięcy, od dnia w którym decyzja lokalizacyjna stała się ostateczna, powinno nastąpić pisemne uzgodnienie wysokości odszkodowania między wojewodą, a dotychczasowym właścicielem/użytkownikiem wieczystym.
  • Postępowanie administracyjne w przypadku odszkodowań za wywłaszczenie nieruchomości oraz za skutki powstałe w związku z wywłaszczeniem, będzie wszczęte przez Wojewodę z urzędu dopiero w momencie braku zawarcia powyższego porozumienia.
  • Właściciel/użytkownik wieczysty nieruchomości zostanie zawiadomiony przez właściwego Wojewodę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania.
  • Decyzje o przyznaniu odszkodowań wydaje właściwy Wojewoda w terminie 30 po wszczęciu postępowania na podstawie operatu szacunkowego (wyceny) sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego.
  • Właściciel/użytkownik wieczysty będzie mógł zapoznać  się z dokumentacją zgromadzoną w sprawie, w tym z operatem szacunkowym.
  • Zasądzone odszkodowanie wypłacane jest w ciągu 14 dni od dnia w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna. Uzyskanie ostateczności przez decyzję wojewody następuje po upływie 14 dni od dnia otrzymania decyzji przez wszystkie strony, tj. właścicieli/użytkowników wieczystych nieruchomości i Inwestora.
  • Odszkodowania wypłaci Wojewoda.
  • Od decyzji ustalającej odszkodowanie przysługuje odwołanie, co do zasady w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie.

Poniżej znajduje się uproszczony schemat powyższej procedury:

  • Przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego.
  • To rzeczoznawca sprawdzi i wyceni utrudnienia i szkody spowodowane budową rurociągu.
  • Podstawą do ustalenia odszkodowania będzie przeprowadzenie inwentaryzacji stanu nieruchomości przed przystąpieniem do prac oraz po zakończeniu wszystkich robót budowlanych.
  • PRZED rozpoczęciem prac inwestor/wykonawca robót budowlanych w obecności właściciela nieruchomości przygotuje opis stanu nieruchomości, tzn. jaki rodzaj upraw, drzew, krzewów oraz inne elementy zagospodarowania znajdują się na danej działce. Wszystkie te informacje znajdą się w protokole o stanie nieruchomości przed rozpoczęciem budowy.
  • PO zakończeniu wszystkich prac budowlanych zostanie spisany protokół o stanie nieruchomości po zakończeniu budowy – czy zostały wyrządzone szkody, czy budowa spowodowała utrudnienia itp.

Po sporządzeniu i analizie wszystkich protokołów, rzeczoznawca opracuje dokument – operat szacunkowy, który określi wysokość odszkodowania. Na podstawie tego dokumentu wojewoda wyda decyzję o wysokości odszkodowania.

Operat szacunkowy sporządzony na podstawie wszystkich protokołów określi wysokość odszkodowania za faktycznie poniesione szkody ze względu na ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości. Odszkodowanie będzie obejmowało szkody rzeczywiste i utracone korzyści wyrządzone budową rurociągu wraz z infrastrukturą towarzyszącą, a w szczególności:

  1. straty w zasiewach, uprawach i zbiorach,
  2. nakłady na wykonanie rekultywacji biologicznej,
  3. wartość szkód z powodu zmniejszenia zdolności produkcyjnej w okresie porekultywacyjnym,
  4. straty w mieniu ruchomym i nieruchomym, w tym drzewa i inne rośliny,
  5. utrudnienia w korzystaniu z nieruchomości spowodowane umieszczeniem na niej urządzeń przesyłowych, w tym trwałe ograniczenie w sposobie korzystania z nieruchomości oraz zmniejszenie wartości nieruchomości w przypadku zmiany warunków korzystania z nieruchomości.

Po zakończeniu budowy rurociągu, za każde ewentualne wejście na teren nieruchomości w celu  wykonywania prac remontowo – konserwacyjnych, powodujących zniszczenia, właściciel nieruchomości otrzyma każdorazowo odszkodowanie.

Uzyskanie ostateczności przez decyzję wojewody następuje co do zasady po upływie 14 dni od dnia otrzymania decyzji przez wszystkie strony, tj. właścicieli / użytkowników wieczystych nieruchomości i Inwestora i:

  • niewniesienia od niej w tym czasie odwołanie, albo
  • przed upływem tego terminu, gdy wszystkie strony zrzekną się prawa do wniesienia odwołania.

Tak, można się odwołać od decyzji o wysokości odszkodowania. Odwołanie od decyzji o odszkodowaniu można wnieść, co do zasady w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.

  • Realizacja inwestycji, poza kilkoma sytuacjami, nie wiąże się ze zmianą właściciela,
  • W większości przypadków zostanie tylko ograniczone prawo do korzystania z nieruchomości, za co każdy właściciel otrzyma odszkodowanie.

Zmiana właściciela będzie musiała nastąpić jedynie w przypadku konieczności budowy naziemnych obiektów kubaturowych (stacje zasuw i pompownie pośrednie wraz z drogami dojazdowymi) i będzie ograniczona do niezbędnego minimum.

Odszkodowania za nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym podlegają przekazaniu do depozytu sądowego na okres 10 lat.

W celu wypłaty ww. odszkodowania następcom prawnym z depozytu,  muszą oni w powyższym okresie uzyskać akt poświadczenia dziedziczenia albo postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Budowa II nitki Rurociągu Pomorskiego – rurociągu ropy naftowej na odcinku Płock-Gdańsk, jako strategiczna inwestycja w sektorze naftowym realizowana jest w oparciu o ustawę z dnia 22 lutego 2019 r.  o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w sektorze naftowym (Dz.U. z 2019 r. poz. 630 z późn. zm.) Ustawa ta reguluje kwestie związane z wypłatą odszkodowań przy realizacji inwestycji. W sprawach odszkodowań stosuje się również odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2020 r. poz. 65 z późn. zm.).

Procedurę wypłaty odszkodowań regulują przepisy Ustawy z dnia 22 lutego 2019r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w sektorze naftowym (zwaną Specustawą naftową). Postępowanie odszkodowawcze w przypadku odszkodowań za ograniczenie sposobu korzystania (tj. ustanowienie strefy bezpieczeństwa rurociągu; zajęcie nieruchomości na okres budowy oraz za szkody rolnicze lub inne, które powstaną w trakcie budowy rurociągu) zostanie wszczęte z Urzędu w momencie zakończenia budowy rurociągu. Decyzje o przyznaniu odszkodowań wydaje właściwy Wojewoda na podstawie wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego. Podstawą do ustalenia odszkodowania jest przeprowadzenie inwentaryzacji stanu nieruchomości przed przystąpieniem do prac oraz po zakończeniu wszystkich robót. Nie ma możliwości ustalenia innego trybu postępowania, niż ten który został określony w wyżej przywołanej ustawie.

Ograniczenia wynikające z projektowanego rurociągu wynikają z Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie. Dla rurociągów przesyłowych dalekosiężnych ustala się strefy bezpieczeństwa, których środek stanowi oś rurociągu. Dla projektowanego rurociągu szerokość strefy bezpieczeństwa wynosi 20m (10m na każdą stronę od osi rurociągu). Wewnątrz strefy bezpieczeństwa niedopuszczalne jest wznoszenie budowli, urządzanie stałych składów i magazynów oraz zalesianie. Dopuszcza się w strefie bezpieczeństwa usytuowanie innej infrastruktury sieci uzbrojenia terenu pod warunkiem uzgodnienia jej z właścicielem rurociągu. Na terenach otwartych dopuszcza się w strefie bezpieczeństwa sadzenie pojedynczych drzew w odległości co najmniej 5m od rurociągu.